9 phương pháp rèn luyện khả năng tập trung, nâng cao năng lực học

Khả năng tập trung là yếu tố quan trọng cần thiết cho học tập và làm việc. Ai cũng biết rằng, cùng một khối lượng công việc hay học tập, chất lượng và thời gian để hoàn thành sẽ hoàn toàn khác biệt nếu có khả năng tập trung, nhưng không phải ai cũng có thể rèn luyện để nâng cao được khả năng này. Vì vậy, bài viết sau sẽ đề cập đến phương pháp rèn luyện nâng cao khả năng tập trung, cách để đạt được hiệu quả cả trong công việc lẫn học tập.

 

1. Nghỉ ngơi

Khi vùi đầu vào việc học, chúng ta sẽ quên mất thời gian. Tất nhiên đây không phải là việc không tốt khi thể hiện sự tập trung đến quên mất thời gian.

Tuy nhiên, khoa học cũng đã công nhận rằng, khả năng tập trung tuyệt đối của con người dài nhất cũng chỉ khoảng trong 90 phút. Và tốt nhất nên tránh việc tập trung học quá 40 phút  mỗi lần.

 

Như vậy, dù bạn có tập trung cao độ cho việc học, thì nội dung cần học cũng sẽ chỉ ghi nhớ sâu trong đầu ở mức độ thời gian học trên. Và nếu thời gian học kéo dài thêm, thì thực tế là “cũng khó tiếp thu thêm được”. Vì vậy, dù “cố cày” nhưng thực ra hiệu quả không cao.

Người thực sự biết học tập một cách hiệu quả là người sẽ biết “nghỉ giữa giờ” mỗi 30 phút một lần để có thể kéo dài thời gian học nhưng vẫn giữ được sự tập trung cao độ. Thời gian học, nghỉ có thể điều chỉnh dài ngắn tùy theo khả năng của mỗi người. Bạn có thể tập trung học trong thời gian ngắn lại nhưng chia làm nhiều lần, mà không làm ảnh hưởng đến hiệu quả học tập.

 

2. Ngủ đủ

Việc thiếu ngủ và thiếu dinh dưỡng là 2 nguyên nhân quan trọng dẫn đến mất khả năng tập trung cao, đặc biệt là thiếu ngủ. Dù bạn đang cảm thấy vẫn có hứng thú học, hoặc cảm thấy vẫn có thể học tiếp, tuy nhiên thực tế do tốc độ xử lý của não đã bị chậm lại dẫn đến việc bạn vẫn còn thấy “hiện tại mình vẫn đang tập trung ”. Thực sự đáng tiếc khi cảm nhận của bạn là vẫn đang có hứng thú, cảm thấy tiếp thu và có hiệu suất nhưng thực ra chỉ là “cảm giác nhầm lẫn”.

 

Vì vậy, bạn hãy để cho não bộ và cơ thể được nghỉ ngơi ít nhất 6 tiếng mỗi ngày thông qua giấc ngủ. Có thể công việc bận rộn dẫn đến thiếu thời gian ngủ nghỉ, trong trường hợp đó bạn hãy bù đắp bằng cách ngủ trưa khoảng 20 phút. Ngủ trưa rất có ích đối với việc nâng cao khả năng tập trung. Tuy nhiên, bạn hãy hết sức lưu ý nếu ngủ trưa trên 30 phút, quá 1 tiếng, não bộ sẽ rơi vào giấc ngủ sâu, dẫn đến không còn sức tập trung linh hoạt như trước khi ngủ nữa, cả cơ thể và não đều rơi vào giấc ngủ.

Như vậy, nếu khó có thời gian để ngủ đủ giấc buổi tối, bạn hãy bù vào bằng thời gian ngủ trưa, nhưng chỉ hãy ngủ từ 15-20 phút thôi nhé.

 

3. Lưu ý đến ánh sáng

Chúng ta thường nghe nói nếu ngồi học ở nơi thiếu ánh sáng, mắt sẽ kém đi. Về mặt y học, kiến thức thuờng thức này chưa hẳn là đúng. Nguyên nhân gây kém thị lực là do mắt bị làm việc quá sức, hoàn toàn không liên quan đến ánh sáng.

Tuy nhiên nếu ở lâu trong không gian tối, não bộ sẽ bắt đầu có phản ứng tự nhiên là “gần đến giờ ngủ” nên rất khó giữ khả năng tập trung trong tình trạng đó.

Vì vậy, chúng ta hãy lưu ý một chút đến đèn ở bàn học và bàn làm việc nhé.  Điểm lưu ý ở đây là hãy sử dụng “đèn huỳnh quang (đèn nê-ông) có ánh sáng trắng”. Nếu sử dụng những loại bóng đèn thường dùng như trong nhà tắm với ánh sáng cam thường mang lại cảm giác thư giãn và tác dụng ngược là dễ gây ra cảm giác buồn ngủ. Trong khi đó, đèn huỳnh quang có ánh sáng trắng dễ tạo cho não có cảm giác hoạt bát hơn, vì vậy lời khuyên ở đây là hãy sử dụng “ bóng đèn huỳnh quang có luợng ánh sáng trắng mạnh”, và nó sẽ rất hiệu quả trong việc nâng cao khả năng tập trung trong một thời gian dài.

 

4. Lưu ý đến đồ ăn

Học tập là hoạt động của não, do đó nếu não không hoạt động một cách hiệu quả, chúng ta sẽ không dễ dàng tiếp thu đuợc nhiều kiến thức. Yếu tố quan trọng nhất để não hoạt động hoạt bát là “ngủ đủ”; ngoài ra yếu tố thực phẩm và các chất dinh duỡng  có trong thực phẩm cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Các chuyên gia cho biết một số thực phẩm sẽ góp phần nâng cao khả năng tâp trung cho não trong một thời gian nhất định như sau:

– Caffein: chất này thường có trong café và các đồ uống bổ sung năng luợng như red bull.

– Đường : đường là chất dinh dưỡng của não bộ. thường có trong đồ ngọt. Trong cacao cũng có chứa thành phần làm cho não hoạt động nhanh hơn, thành phần này có trong sô-cô-la.

– Gạo: gạo chứa thành phần cacbohydrat (là thành phần có nhiều vai trò quan trọng trong các cơ thể sống như tích trữ và vận chuyển năng luợng), thành phần này sẽ nhanh chóng biến đổi thành glucose và trở thành nguồn dinh dưỡng cho não.

– Các loại vitamin: vitamin cũng là một thành phần có khả năng làm cho não hoạt động tốt, đặc biệt là các loại đồ uống vitamin có vị chua.

Các loại thực phẩm trên đều có khả năng làm não hoạt động nhanh nhẹn, hiệu quả, vì vậy, các bạn nên thường xuyên chuẩn bị để trong nhà, khi cần dùng đến sẽ giúp ích cho việc tăng khả năng tập trung.

 

5. Chia thời gian học ngắn lại

Để duy trì được việc học tập với cường độ tập trung cao, chúng ta cũng cần thiết phải tập một số thói quen khi học.

Nếu chúng ta bắt đầu ngồi vào bàn học với suy nghĩ, không thích nhưng vẫn phải học, dần dần bộ não sẽ hình thành suy nghĩ “lại sắp bắt đầu phải làm một việc rất chán rồi đây”, và bạn sẽ cứ học với một tinh thần không được tích cực cho lắm. Trong tình trạng đó, bộ não hoàn toàn không thể giữ được sự tập trung cao độ. Vì vậy, có một típ bạn có thể áp dụng, đó là chia ngắn thời gian học lại.

Ví dụ, khi bạn quyết tâm sẽ học trong 2 tiếng nhưng 1 tiếng rưỡi sau bạn đã thấy không thích ngồi học nữa. Lúc này bạn hãy đặt lịch học mỗi ngày 1 tiếng rưỡi trong vòng 1 tuần. Sau 1 tuần khi đã quen với thời gian trên, bạn hãy bắt đầu quay lại thời gian 2 tiếng.

Chỉ cần một lần bạn cảm thấy không thích học, ngày hôm sau và hôm sau nữa, nếu vẫn giữ nguyên thời gian học dài, bạn sẽ cảm thấy chán học hơn. Vì vậy, ngay từ giai đoạn bắt đầu học, áp dụng phương pháp “chia ngắn giờ học” sẽ mang lại hiệu quả tốt.

Sau khi đã quen với thời gian học ngắn, bạn có thể dần nâng thời gian học lên cho phù hợp. Không cần phải nâng thời gian lên ngay 3 tiếng, nhưng ít nhất bạn có thể cố gắng đặt mục tiêu nâng lên thêm khoảng 30 phút mỗi lần nữa nhé.

 

6. Đọc to nội dung học

Cách đọc lên nội dung học được xem là một phương pháp có hiệu quả trong việc học. Năng lực học tập chính là năng lực tiếp thu nội dung đã học vào não bộ, vì thế tiếp thu tốt thì hiệu quả học mới cao. Do đó, “tiếp thu được nhiều trong thời gian ngắn” cũng là một việc quan trọng trong việc nâng cao năng lực học.

Phương pháp đọc lên nội dung học là phương pháp nhằm không chỉ học bằng mắt mà còn học bằng tai. Để tiếp thu kiến thức bằng cả “thị giác + thính giác”, việc đọc to lên sẽ có hiệu quả hơn đọc thầm.

Tuy nhiên, vẫn còn một phương pháp học tối ưu hơn trên một bậc so với việc đọc to, đó là “tự mình làm giáo viên”. Bạn hãy thử tưởng tượng có học viên đang ngồi trước mắt mình, và bạn sẽ đọc to nội dung học như mình đang dạy cho học viên đó.

Nghe có vẻ khá là kỳ cục, nhưng có câu nói “ việc dạy là một nửa của sự học”, chúng ta tiếp thu được kiến thức là từ việc được dạy, do đó khi bạn là một giảng viên thực thụ, bạn sẽ phải dạy để làm sao học viên có thể tiếp thu được kiến thức.

Điểm mấu chốt đó là “bạn hãy lặp lại nhiều lần như đang dạy”. Hãy đọc to nhiều lần như bạn đang đứng trước bục giảng, không chỉ đọc lại theo nội dung trong sách, mà hãy tự điều chỉnh theo cách tiếp thu của mình.

 

7. Duỗi căng cơ thể

Khi sức tập trung bị giảm, các bạn hãy duỗi căng cơ thể. Đây là một phương pháp đã được y học chứng minh có ý nghĩa và hiệu quả nhằm “thay đổi trạng thái tinh thần và thể chất”.

Khi bạn ngồi học trên ghế, trong một thời gian dài bạn phải giữ nguyên một tư thế ngồi. Khi đó các cơ bắp bị co lại, máu lưu thông kém đi. Khi máu lưu thông trong cơ thể kém, đương nhiên lượng máu lưu thông lên não cũng sẽ bị giảm. Máu đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển ô-xy đến toàn bộ các cơ quan trong cơ thể, và khi lượng ô-xy trong não giảm, não sẽ không thể hoạt động một cách hoạt bát. Khi duỗi kéo căng các cơ bắp, máu sẽ được lưu thông tốt trở lại, và theo đó não cũng sẽ hoạt động hoạt bát trở lại.

Bạn hãy nhớ thường xuyên kéo duỗi căng các cơ bắp toàn bộ cơ thể sau mỗi lúc tập trung học nhé, cách này sẽ làm bạn luôn duy trì được khả năng tập trung cao nhất của mình.

 

8. Khi thấy hiệu quả học giảm, hãy dạo bộ

Có hai kiểu mất tập trung khi học. Một là khi mất tập trung do mệt mỏi, năng suất và năng lực học giảm sút sau khi học trong một thời gian dài. Trong trường hợp này, bạn có thể dùng cách chia thời gian học cứ mỗi 30 phút sẽ nghỉ giải lao 10 phút, lặp lại 3 lần.

Còn một loại là “đột nhiên mất tập trung”, đột nhiên mất cảm hứng học. Trường hợp này thường nếu chỉ nghỉ giải lao một chút thì không có hiệu quả. Nếu như ở loại đầu tiên, chúng ta có thể dùng cách duỗi căng cơ bắp, hoặc hít thở sâu, hoặc nghỉ giải lao. Nhưng đối với trường hợp thứ hai, bạn sẽ không dễ dàng để lấy lại sự tập trung được ngay.

Khi này, bạn hãy thử áp dụng phương pháp đi dạo bộ nhé. Bạn hãy đi một vòng quanh gần nhà, để đầu óc thư giãn không suy nghĩ khoảng 10 phút thì sẽ có hiệu quả. Khi đi bộ, bạn để đầu óc ở trạng thái nghỉ ngơi, nhưng thực ra, não bộ đang tự “sắp xếp dọn dẹp lại thông tin”. Khi não bộ đã tự sắp xếp xử lý gọn lại hàng đống thông tin trong đầu, bạn sẽ cảm thấy nhiều ý tưởng được hiện ra rõ ràng hơn, đầu óc cũng từ đó được thông suốt. Sau khi quay lại bàn học, bạn sẽ bắt đầu có thể tập trung lại để hoàn thành việc học.

Ngoài ra, có một cách nữa để thay đổi không khí đó là nghe tiếng chim hót. Khi nghe thấy những âm thanh của tự nhiên như tiếng chim hót, đầu óc chúng ta sẽ thấy được thư giãn, không còn cảm thấy mệt mỏi.

 

9. Hãy tạo sự yêu thích

Giữa công việc mình thích và việc mình không thích, bạn sẽ chọn việc nào? Chắc không cần phải suy nghĩ, chúng ta đều có thể trả lời đó là việc mình thích rồi. Chỉ khi làm việc mình yêu thích, bạn mới có thể tập trung để làm.

Bạn hãy áp dụng điều này cho việc học tập nhé.

Khi mới đắt đầu việc học, bạn sẽ chưa thể thích ngay một môn học nào, vì đều là những kiến thức lạ, chưa biết bao giờ, tiếp thu những kiến thức mới này cũng vô cùng khó khăn…

Tuy nhiên, sau khi đã nắm được một mức kiến thức cơ bản nào đó, bạn sẽ thấy rất nhiều điều mới mẻ khiến bạn phải thốt lên: “à thì ra là như thế !”, “hóa ra là vậy!”…

Bạn hãy để mình được tiếp thu những kiến thức mới và thấy rằng việc học môn này là một việc thật thú vị! Khi bạn học ở trường, chắc hẳn chúng ta đã từng gặp qua những thầy cô giáo có cách dạy vô cùng thú vị, làm chúng ta lúc nào cũng phải hứng thú nghe hết bài giảng của thầy cô. Cũng như vậy, khi bạn tìm thấy điều thú vị trong việc mình làm, bạn sẽ bắt đầu học một cách chủ động, và bạn sẽ thấy “việc thú vị = khả năng tập trung”.

Những phương pháp trên đều không hề khó chút nào đúng không! Vì vậy, chúng ta hãy thử áp dụng trong học tập hay làm việc để đạt được mức hiệu quả cao nhất và đạt được mục tiêu của mình bằng những phương pháp đơn giản nhẹ nhàng nhưng hiệu quả mà không cần phải bỏ quá nhiều công sức nhé.

Chúc các bạn thành công.

theo thechange.jp

Hoàng Minh Thành